Signoj kaj Interpunkcioj

Esperanto • English
Laste ĝisdatigita: la 16-an de marto 2022

Se oni volas atingi grandiozon, ĉesu peti konsentojn.
—Eddie COLLA

stephen-johnson-Q8-Cc-IXRY-unsplash

Iru ĉi tien por la mallongigita versio.

Enhavotabelo

Enkonduko

Ĉi tiu mallonga gvidilo donas rondvojaĝon kiel uzi la ĝis-strekan (-), unuoblan citilan ('), kaj duoblan citilan (") signojn per la klavaro, kiuj estas pli bone adaptitaj por fari signajn devojn ol iliaj malsanaj kuzoj el la skribmaŝina epoĥo. Kaj cetere, mi ankaŭ parolos pri la anstataŭigoj de ofte uzataj malĝustaj signoj.

Ĉiu sekcio komencas pri eniga sinsekvo por sistemoj linuksa, makintoŝa, kaj vindoza, respektive. La plusa (+) signo signifas, ke Oni premas la maldekstran klavon, antaŭ la dekstran klavon. Tio estas, por enigi ⌥ + Shift + -, premu kaj tenu ⌥, tiam premu kaj tenu Shift, fine premu -.

Linuksaj notoj

Jam estas metodo por enmeti signojn linukse. Tio estas la uzo de la klavo Compose. Bedaŭrinde, ni ne uzas tiun metodon ĉar ĝi estas neekonomia. Anstataŭe ni uzos la klavon Modeߺswitch. En ĉi tiu artikolo, la klavo 🐧 signifas la klavon Modeߺswitch.

Ni devas bindi ĝin ĉe la ĝusta agorda dosiero. Malfermu la dosieron ~/.xmodmap, tiam enmetu la jenan kodeton:

!! prema klavo
keycode 107 = Mode‎ߺ‎switch

!! maldekstra vindozklavo
keycode 133 = Mode‎ߺ‎switch

!! dekstra vindozklavo
keycode 134 = Mode‎ߺ‎switch

!! menua klavo
keycode 135 = Mode‎ߺ‎switch

!! interpunkcioj
keycode 48 = minus underscore endash emdash
keycode 49 = grave asciitilde leftsinglequotemark
keycode 24 = apostrophe quotedbl rightsinglequotemark
keycode 25 = comma less minutes seconds
keycode 26 = period greater ellipsis
keycode 20 = bracketleft braceleft leftdoublequotemark
keycode 21 = bracketright braceright rightdoublequotemark

Tiam, rulu la jenan komandon:

xmodmap ~/.xmodmap

Streketo (-)

Streketoj estas uzitaj por montri la distribuan sencon kaj kunmetitajn vortojn. Ekzemple, se oni volas esprimi:

Oni ankaŭ povas esprimi:

Se oni volas esprimi:

Oni ankaŭ povas esprimi:

Se oni volas esprimi:

Oni ankaŭ povas esprimi:

Se oni volas esprimi la kunmeton de vortoj:

Oni esprimas:

Streketoj estas ankaŭ uzitaj por mallongigi vortojn. Ekzemple:

Laste, streketoj estas uzitaj por esprimi neesperantigitajn vortojn. Ekzemple:

Ĝis-streko (–)

Ĝis-strekoj estas uzitaj por esprimi ampleksojn de valoroj. Ne metu spacetojn ĉirkaŭ ili. Ekzemple, se oni volas esprimi:

Oni ankaŭ povas esprimi:

Alia uzo de ĝis-strekoj estas por la parencecojn aŭ kostrastojn inter vortoj esprimi:

Se oni volas esprimi monatojn:

Oni ankaŭ povas esprimi:

Tamen, se oni volas esprimi aliajn formojn de ampleksoj, la konduto iomete ŝanĝiĝas. Se la esprimataj datoj estas de malsamaj monatoj, uzu la jenan:

Kiam la monatoj samas, uzu la ĝis-strekojn sen spacetoj:

Haltostreko (—)

Haltostrekoj povas esti uzitaj en multaj manieroj. Samkiel ĝis-strekoj, ne enmetu spacetojn ĉirkaŭ ili. Se oni volas esprimi ĝin kiel dupunkto:

Por uzi ĝin kiel inversa dupunkto:

Por uzi ĝin kiel rondaj krampoj:

Por esprimi la maldaŭrigon de la parolanto:

Duoblaj citiloj (“) (”)

Maldekstra duobla citilo (“)

Dekstra duobla citilo (”)

Duoblaj citiloj estas uzitaj por montri vortojn kiuj estas parolataj de parolanto.

Ili ankaŭ estas uzitaj skribante citaĵojn (atribuaĵojn):

Alia fama uzo de duoblaj citiloj estas kiam ili estas uzitaj kiel ĉikanaj citiloj—uzataj por indiki ironion kaj aliajn mallaŭnormajn signifoj:

Laste, ili estas uzitaj por mencii parton da tuto:

Por plifaciliĝi kiel ili aperas, traktu ilin kiel flosantaj paroj da etaj sesoj kaj naŭoj:

Unuoblaj citiloj (‘) (’)

Maldekstra unuobla citilo (‘)

Dekstra unuobla citilo (’)

Unuoblaj citiloj estas uzitaj kiam parolo estas enkorpigita ene alia parolo:

La desktra unuobla citilo—pli ofte konata kiel apostrofo en Esperantujo—havas multe da uzo:

Substantivoj povas ellasi o-finaĝon :

Se la vorto «la» estas anstataŭigita per la vortoj «de», «ĉe», «je», «tra», «pri», aŭ «pro»; la «a» litero povas esti ellasita:

En la vorto «danko» la litero «o» ankaŭ povas esti ellasita en la jena kunteksto:

Kiam oni kalkulas ritmojn kaj taktojn, la litero «u» en «unu» povas esti ellasita:

Primaj signoj (′) (″)

Primo (′)

Duoblaj primoj (″)

La citiloj-signoj sur la klavaro—(') kaj (")—aspektas kiel primaj signoj, bedaŭrinde, ili ne estas tiaj. Ili estas fuŝaj postsignoj de la skribmaŝina epoĥo. La ĝustaj signobildoj estas (′) kaj (″). La prima signo (′) estas uzita por esprimi futojn, minutojn, kaj minutojn de arko, dum la duobla prima signo (″) estas uzita por esprimi colojn, sekundojn, kaj sekundojn de arko.

Por esprimi alton de ses funtoj kaj du coloj:

Por esprimi kvin gradojn, kvar minutojn, kaj tri sekundojn de arko:

La duoblaj primaj signoj povas esti uzitaj kiel la idema marko. La idema marko estas uzita por indiki, ke la vortoj ĉi-supre devas esti ripetitaj. Ekzemple:

Tripunkto (…)

La tripunkto estas uzita por montri la forlasadon de vorto, frazero, frazo, aŭ tuta bloko de teksto, kiel parto de pli granda teksto. Ĝi estas unu el la plej miskomprenitaj signoj. Mi ofte rimarkas, ke la tri punktoj—plenaj ĉesoj—estas uzitaj anstataŭ la ĝusta tripunkta signo. En epoĥo, en kiu, la skribmaŝino estis la plej bona maniero por tekston komposti, la tri punktoj funkciis. Tiutempe, tamen, jam longe pasis; oni nun devas uzi la haveblajn ilojn.

Ekzemple, ĝi povas uzita jene:

Kiam ĝi estas uzita kiel la komenco de frazo, ĝi enkondukas kortuŝojn kaj dramojn:

Kiam ĝi estas uzita en la fino de bloko, ĝi metu spaceton antaŭ; kiam ĝi estas uzita en la komenco, metu spaceton post ĝi; kiam ĝi estas uzits en la mezo, metu spacetojn ĉirkaŭ.

Finrimarkoj

Uzante la ĝustajn signojn kaj interpunkciojn, la linio inter fajneco kaj malfajneco estas skribita. Kiam oni uzas la ĝustajn interpunkciojn, oni komunikas al la legantoj, ke oni zorgas pri la sintaksa ĝusteco tiom multe kiel enhava valoro.

Hejmo • Pri • Citaĵoj • Pripensoj • Fonto • Permesilo

Kreita per ❤️ de Rommel Martínez